حاکمیت داده

با رشد و توسعه فناوری و همین‌طور تکامل گزارش‌ها و نیازهای اطلاعاتی و نیز نیاز به گزارش‌های نظارتی، ریسک مرتبط با داده‌های نامعتبر، کنترل نشده و ناهمگون بیش‌ از پیش زیاد شده است. نیاز به یک منبع داده مطمئن و کنترل شده و معتبر هرگز تا بدین حد جدی نبوده است. خصوصاً برای داده‌هایی که به‌منظور دیگری غیر از آنچه ایجاد شده‌اند، مورد استفاده قرار می‌گیرند.

نیازمندی‌های کلیدی حاکمیت داده دنبال‌کردن چرخه حیات کامل داده، با اشراف به مشکلات اساسی مانند امنیت داده، محرمانگی داده، دسترسی به داده، کنترل داده، تغییر داده و… ، از جمع‌آوری تا مصرف داده می‌‌باشد.

در سازمان باید بخشی به‌منظور پایش فعالیت‌های مرتبط با داده و تدوین اصول و سیاست‌های مرتبط با داده ایجاد شود و در این بخش یا کمیته تخصصی، تمامی دستورالعمل‌های مرتبط، تدوین و به بخش‌های مختلف ابلاغ گردد.

موضوع حاکمیت داده (Data Governance) در سازمان، نگاه به داده به‌ عنوان یک سرمایه مهم سازمانی است و نه یک ابزار یا فناوری. همان‌طور که یک کاربر در یک برنامه کاربردی می‌تواند بدون نگرانی از اینکه چه اتفاقی خواهد افتاد دکمه‌ای را فشار دهد، در حوزه داده نیز باید بتواند این‌گونه عمل کند و حاکمیت داده این اطمینان را ایجاد می‌نماید.

حاکمیت داده نقشی بالادستی در حوزه مدیریت داده دارد و مانند یک چتر بر فراز سایر مؤلفه‌های مدیریت داده قرار می‌گیرد که وضعیت و عملکرد آن‌ها را ارزیابی می‌نماید.

علاوه بر اهمیت حاکمیت داده در مدیریت و کاهش ریسک، حاکمیت داده می‌تواند در بهبود عملکرد سازمان در مدیریت نظارت بر تولید‌ و همین‌طور بهبود مزیت رقابتی آن مؤثر باشد. به‌عنوان‌ مثال وقتی یک سازمان با مسئله عدم دسترسی دقیق به اطلاعات یک پروژه مواجه است، یک تصمیم مبتنی بر واقعیت و دقیق و موضوع محور مورد نیاز است. برای اتخاذ چنین تصمیمی ضرورت داده‌های با کیفیت و تحلیل آن‌ها تا رسیدن به پاسخ‌های مطلوب، بیش‌ از پیش موضوعیت می‌یابد. مسئله‌ای که این تصمیم‌گیری مؤثر را تقویت می‌نماید حاکمیت داده است.

حاکمیت داده درستی و دقت فرایندهای جمع‌آوری، یکپارچه‌سازی و تحلیل داده را تضمین می‌کند و باعث اعتبار تصمیم‌گیری‌ها می‌شود.

از سوی دیگر با رشد و توسعه حوزه‌های هوش مصنوعی و نیازهای مشتریان که با محصولات مبتنی بر هوش مصنوعی برآورده می‌شود، دسترسی به داده قابل‌ اطمینان و معتبر بیش‌ از پیش اهمیت می‌یابد. استخوان اصلی تحلیل‌های پیشرفته و هوش مصنوعی، داده است و بدون حاکمیت داده و تضمین صحت و اعتبار داده، فعالیت‌های هوش مصنوعی و تحلیل‌های پیشرفته مثمر ثمر نخواهند بود.

فرایندها و روش‌ها

تدوین راهبرد داده

تدوین راهبرد داده اصلی‌ترین فرایند در حاکمیت داده است.

راهبرد داده اولین محصول مورد نیاز جهت مدیریت کل داده‌های سازمان در راستای حرکت به سمت تحول دیجیتال است. راهبرد داده، باید منطبق با راهبرد فناوری اطلاعات و در بعد کلان‌تر در راستای راهبرد شرکت مورد نظر باشد. تدوین راهبرد داده اصلی‌ترین فرایند در حاکمیت داده است.

تدوین نقشه راه داده

نقشه راه داده یک برنامه میان‌مدت و یا بلندمدت با فازها و فعالیت‌های مشخص در هر فاز و خروجی‌های تعیین شده است که به‌وسیله آن شرکت مورد نظر خواهد توانست برای فعالیت‌های مرتبط با مدیریت داده برنامه‌ریزی دقیق داشته باشد و پروژه‌های مؤثری را تعریف و پیاده‌سازی کند. تدوین نقشه یکی از فرایندهای اصلی حاکمیت داده است.

تدوین دستورالعمل‌ها و سیاست‌های مدیریت داده

برای پایش و کنترل داده‌ها باید دستورالعمل‌ها و سیاست‌های دقیقی تألیف و تدوین گردد.

مدیریت داده مجموعه‌ای از فعالیت‌ها و روش‌های مختلف در قالب حوزه‌های دانشی گوناگون است. به همین دلیل برای پایش و کنترل آن‌ها باید دستورالعمل‌ها و سیاست‌های دقیقی تألیف و تدوین گردد. وظیفه تدوین این سیاست‌ها و دستورالعمل‌های حوزه داده با نگاه بالادستی مدیریتی به عهده حاکمیت داده است.

پایش وضعیت حوزه‌های مدیریت داده

از فرایندهای مهم در حاکمیت داده، پایش وضعیت سایر حوزه‌های مدیریت داده است.

یکی از فرایندهای مهم در حاکمیت داده، پایش وضعیت سایر حوزه‌های مدیریت داده است. به همین خاطر باید بر اساس شاخص‌های تعیین شده در حاکمیت داده، وضعیت سایر حوزه‌ها بر اساس این شاخص‌ها به طور مستمر ارزیابی و کنترل گردد تا همه حوزه‌ها به شکل یکپارچه در حال بهبود باشند.

نقش‌ها

نقش‌های حوزه حاکمیت داده بر اساس نوع ساختار حاکمیت داده می‌تواند متفاوت باشد. ولی می‌توان به‌صورت کلی نقش‌های زیر را تعریف کرد.

مدیر ارشد حاکمیت داده

اغلب مدیر ارشد اجرایی است که بر یک برنامه حاکمیت داده نظارت می کند و مسئولیت سطح بالایی برای موفقیت یا شکست آن بر عهده دارد.

مدیر ارشد حاکمیت داده وظیفه تدوین راهبرد، نقشه راه و دستورالعمل‌ها و سیاست‌های کلی را با کمک سایر مدیران ارشد حوزه داده و کارشناسان به عهده دارد.

مباشر داده

مباشر داده به‌ عنوان نیروی عملیاتی وظیفه پایش شاخص‌های سایر حوزه‌های مدیریت داده را به عهده دارد.

پاسخ به سوالات :

Gallery

Contacts

خواندنی‌ها